Ενώ οι Ισπανοί εγκαταλείπουν την Puerta del Sol από όπου δόθηκε το σύνθημα της πανευρωπαικής αγανάκτησης, πριν από έναν ακριβώς μήνα, το ελληνικό twitter εορτάζει τη 15η Ιουνίου ως "τη μεγαλύτερη μέρα της Μεταπολίτευσης". Και μία από τις πιο επικίνδυνες, έρχονται να προσθέσουν τα παραδοσιακά μέσα, για τις αντοχές του πολιτεύματος.
Τα γεγονότα τρέχουν. Βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος ανεξαρτητοποιούνται ή απειλούν να το κάνουν- πολλοί μιλούν για "νέα Ιουλιανά".
Ποτέ πριν η ταχύτητα της ενημέρωσης δεν πλησίασε τόσο τη φυσική ροή των γεγονότων. Η σύνδεση είναι διαρκής, ενώ η διάδοση του live streaming, από τις πρώτες ακόμα ημέρες των διαδηλώσεων στο Σύνταγμα, επαναπροσδιορίζει τους όρους που κάνουν ένα γεγονός άξιο αναμετάδοσης.
Σε αντίθεση με τα ξεσπάσματα της βίας που κατά παράδοση προτιμούν τα κεντρικά δελτία των ειδήσεων, η εικόνα του πλήθους που κυκλώνει σιωπηλό το Κοινοβούλιο, λειτουργεί περισσότερο ως ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής, παρά ως απολογισμός ενός γεγονότος που έχει συμβεί ήδη κάπου αλλού.
Ο θεατής ποτέ δεν προ(σ)κλήθηκε τόσο άμεσα να εγκαταλείψει τη θέση του ως θεατή και να μπει μέσα στο γεγονός.
Από τις πρώτες ώρες ακόμα οι αναρτήσεις στο Facebook είναι σε έγκλιση προστακτική. "Σηκωθείτε", γράφουν ο ένας στον άλλον οι εικονικοί φίλοι, "και ελάτε στην πλατεία". "Αγανακτήστε".
Είναι η έγκλιση, η ιστορική συγκυρία, το προηγούμενο των αραβικών εξεγέρσεων ή ο τρόπος που ο Stephane Hessel τα συνοψίζει στο ολιγοσέλιδο βιβλίο του, που εκδόθηκε, σύμφωνα με τους Times, "από σπόντα", κάτω από αυτόν ακριβώς τον τίτλο, η αφορμή που ξυπνά την αγανάκτηση;
"Είμαι 93 ετών", γράφει ο Hessel στην αρχή του βιβλίου του. "Τούτο δω είναι ίσως το τελευταίο πράγμα που κάνω".
Ένας βετεράνος των πολιτικών κρίσεων φιλοδοξεί στα στερνά να ξυπνήσει τα αντανακλαστικά μίας νεολαίας που ενώ έχει μεγαλώσει εθισμένη στο "όλο και περισσότερο", καλείται ξαφνικά να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη κρίση που έχει γνωρίσει η μεταπολεμική Ευρώπη. Το βιβλίο του Hessel δεν αναλύει τις συνθήκες και δεν έχει κάτι απτό να προτείνει. Μόνο παρακινεί: "Αγανακτήστε". Σε έναν κόσμο που ο εχθρός είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί, ο Hessel καλεί τους νέους να αναγνωρίσουν ως προσωπική τους ευθύνη την επίλυση κρίσεων που ως τώρα βιώνονταν, όπως εύστοχα το λέει και ο Zizek, σαν "ψευδο-φυσικές" καταστροφές.
Το πιο διορατικό, ίσως, σχόλιο του Hessel, και αυτό που κυρίως ευθύνεται για την ταύτισή του με τις πλατείες της σιωπηλής αγανάκτησης, είναι ότι πολύ πιο σημαντικό από το να καταδικάζουμε την τρομοκρατία είναι να καταλάβουμε πόσο είναι στην πραγματικότητα ελάχιστα αποτελεσματική.
Αν το σύντομο βιβλίο, που δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μία εκτενής συζήτηση του Hessel με την εκδότριά του, συνοψιζόταν σε μία εικόνα, αυτή θα ήταν η εικόνα των κατοίκων του Μπιλίν, ενός μικρού χωριού της Δυτικής Όχθης, που διαμαρτύρονταν ειρηνικά, επί χρόνια, μπροστά στο διαχωριστικό τείχος που ύψωσε η κυβέρνηση του Ισραήλ για την προστασία του κράτους- ώσπου εισακούστηκαν.
"Με τον μη βίαιο αγώνα μπορούμε να κερδίσουμε τον πόλεμο της ενημέρωσης", έλεγε πριν ένα χρόνο στο Βήμα ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής Αγέντ Μοράρ.
Φαίνεται πως οι απανταχού αγανακτισμένοι αντιλαμβάνονται και με όρους θεάματος τον αγώνα που καλούνται να αναλάβουν.
Εικόνες όπως αυτή, που τραβήχτηκε λίγες μέρες πριν έξω από τη Βουλή, όπως και αυτό το βίντεο, αποτελούν όπλα τους. Οι συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων της Βαστίλλης, της Puerta del Sol, της πλατείας Συντάγματος, μπορεί να μην κατάφεραν να πείσουν όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις από το σπίτι τους για την ιδεολογική τους συνοχή, για τη δυνατότητα να προσφέρουν μία εναλλακτική με διάρκεια, αλλά ψηλαφούν τις δυνατότητες μιας νέας μορφής αυτο-οργάνωσης που θα μπορούσε να κάνει λίγο περισσότερο πολιτική την καθημερινότητά μας.
"Το Σύνταγμα δεν είναι κομμούνα, ούτε στρατηγείο της κοινωνικής επανάστασης όπως την οριοθετούν, με βάση τα αλάνθαστα θεωρητικά κείμενα που επικαλούνται, παλιοί και νέοι,καλοπροαίρετοι και κακοπροαίρετοι αντικέρ", γράφει ένας φίλος μου στο Facebook.
Στον αντίποδα των βίαιων διαδηλώσεων που αναλάμβαναν κατά παράδοση οι εξειδικευμένες πρωτοπορίες για λογαριασμό όλων των άλλων, οι πλατείες της σύγχρονης αγανάκτησης θα άξιζε να ιδωθούν σαν μια πρώτη προσπάθεια ανακατάληψης του δημόσιου χώρου από τον καθένα.
Αν το σύντομο βιβλίο, που δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μία εκτενής συζήτηση του Hessel με την εκδότριά του, συνοψιζόταν σε μία εικόνα, αυτή θα ήταν η εικόνα των κατοίκων του Μπιλίν, ενός μικρού χωριού της Δυτικής Όχθης, που διαμαρτύρονταν ειρηνικά, επί χρόνια, μπροστά στο διαχωριστικό τείχος που ύψωσε η κυβέρνηση του Ισραήλ για την προστασία του κράτους- ώσπου εισακούστηκαν.
"Με τον μη βίαιο αγώνα μπορούμε να κερδίσουμε τον πόλεμο της ενημέρωσης", έλεγε πριν ένα χρόνο στο Βήμα ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής Αγέντ Μοράρ.
Φαίνεται πως οι απανταχού αγανακτισμένοι αντιλαμβάνονται και με όρους θεάματος τον αγώνα που καλούνται να αναλάβουν.
Εικόνες όπως αυτή, που τραβήχτηκε λίγες μέρες πριν έξω από τη Βουλή, όπως και αυτό το βίντεο, αποτελούν όπλα τους. Οι συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων της Βαστίλλης, της Puerta del Sol, της πλατείας Συντάγματος, μπορεί να μην κατάφεραν να πείσουν όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις από το σπίτι τους για την ιδεολογική τους συνοχή, για τη δυνατότητα να προσφέρουν μία εναλλακτική με διάρκεια, αλλά ψηλαφούν τις δυνατότητες μιας νέας μορφής αυτο-οργάνωσης που θα μπορούσε να κάνει λίγο περισσότερο πολιτική την καθημερινότητά μας.
"Το Σύνταγμα δεν είναι κομμούνα, ούτε στρατηγείο της κοινωνικής επανάστασης όπως την οριοθετούν, με βάση τα αλάνθαστα θεωρητικά κείμενα που επικαλούνται, παλιοί και νέοι,καλοπροαίρετοι και κακοπροαίρετοι αντικέρ", γράφει ένας φίλος μου στο Facebook.
Στον αντίποδα των βίαιων διαδηλώσεων που αναλάμβαναν κατά παράδοση οι εξειδικευμένες πρωτοπορίες για λογαριασμό όλων των άλλων, οι πλατείες της σύγχρονης αγανάκτησης θα άξιζε να ιδωθούν σαν μια πρώτη προσπάθεια ανακατάληψης του δημόσιου χώρου από τον καθένα.
No comments:
Post a Comment