Μια άλλη ματιά στις πλατείες της αγανάκτησης

Ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, χιλιάδες πολίτες συρρέουν στο κέντρο της Αθήνας για να στηρίξουν μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που γνώρισε η ελληνική μεταπολιτευτική ιστορία.



Ενώ οι Ισπανοί εγκαταλείπουν την Puerta del Sol από όπου δόθηκε το σύνθημα της πανευρωπαικής αγανάκτησης, πριν από έναν ακριβώς μήνα, το ελληνικό twitter εορτάζει τη 15η Ιουνίου ως "τη μεγαλύτερη μέρα της Μεταπολίτευσης". Και μία από τις πιο επικίνδυνες, έρχονται να προσθέσουν τα παραδοσιακά μέσα, για τις αντοχές του πολιτεύματος.



Τα γεγονότα τρέχουν. Βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος ανεξαρτητοποιούνται ή απειλούν να το κάνουν- πολλοί μιλούν για "νέα Ιουλιανά".

Ποτέ πριν η ταχύτητα της ενημέρωσης δεν πλησίασε τόσο τη φυσική ροή των γεγονότων. Η σύνδεση είναι διαρκής, ενώ η διάδοση του live streaming, από τις πρώτες ακόμα ημέρες των διαδηλώσεων στο Σύνταγμα, επαναπροσδιορίζει τους όρους που κάνουν ένα γεγονός άξιο αναμετάδοσης.

Σε αντίθεση με τα ξεσπάσματα της βίας που κατά παράδοση προτιμούν τα κεντρικά δελτία των ειδήσεων, η εικόνα του πλήθους που κυκλώνει σιωπηλό το Κοινοβούλιο, λειτουργεί περισσότερο ως ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής, παρά ως απολογισμός ενός γεγονότος που έχει συμβεί ήδη κάπου αλλού.
Ο θεατής ποτέ δεν προ(σ)κλήθηκε τόσο άμεσα να εγκαταλείψει τη θέση του ως θεατή και να μπει μέσα στο γεγονός.

Από τις πρώτες ώρες ακόμα οι αναρτήσεις στο Facebook είναι σε έγκλιση προστακτική. "Σηκωθείτε", γράφουν ο ένας στον άλλον οι εικονικοί φίλοι, "και ελάτε στην πλατεία". "Αγανακτήστε".

Είναι η έγκλιση, η ιστορική συγκυρία, το προηγούμενο των αραβικών εξεγέρσεων ή ο τρόπος που ο Stephane Hessel τα συνοψίζει στο ολιγοσέλιδο βιβλίο του, που εκδόθηκε, σύμφωνα με τους Times, "από σπόντα", κάτω από αυτόν ακριβώς τον τίτλο, η αφορμή που ξυπνά την αγανάκτηση;

"Είμαι 93 ετών", γράφει ο Hessel στην αρχή του βιβλίου του. "Τούτο δω είναι ίσως το τελευταίο πράγμα που κάνω".

Ένας βετεράνος των πολιτικών κρίσεων φιλοδοξεί στα στερνά να ξυπνήσει τα αντανακλαστικά μίας νεολαίας που ενώ έχει μεγαλώσει εθισμένη στο "όλο και περισσότερο", καλείται ξαφνικά να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη κρίση που έχει γνωρίσει η μεταπολεμική Ευρώπη. Το βιβλίο του Hessel δεν αναλύει τις συνθήκες και δεν έχει κάτι απτό να προτείνει. Μόνο παρακινεί: "Αγανακτήστε". Σε έναν κόσμο που ο εχθρός είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί, ο Hessel καλεί τους νέους να αναγνωρίσουν ως προσωπική τους ευθύνη την επίλυση κρίσεων που ως τώρα βιώνονταν, όπως εύστοχα το λέει και ο Zizek, σαν "ψευδο-φυσικές" καταστροφές.

Το πιο διορατικό, ίσως, σχόλιο του Hessel, και αυτό που κυρίως ευθύνεται για την ταύτισή του με τις πλατείες της σιωπηλής αγανάκτησης, είναι ότι πολύ πιο σημαντικό από το να καταδικάζουμε την τρομοκρατία είναι να καταλάβουμε πόσο είναι στην πραγματικότητα ελάχιστα αποτελεσματική.

Αν το σύντομο βιβλίο, που δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μία εκτενής συζήτηση του Hessel με την εκδότριά του, συνοψιζόταν σε μία εικόνα, αυτή θα ήταν η εικόνα των κατοίκων του Μπιλίν, ενός μικρού χωριού της Δυτικής Όχθης, που διαμαρτύρονταν ειρηνικά, επί χρόνια, μπροστά στο διαχωριστικό τείχος που ύψωσε η κυβέρνηση του Ισραήλ για την προστασία του κράτους- ώσπου εισακούστηκαν.



"Με τον μη βίαιο αγώνα μπορούμε να κερδίσουμε τον πόλεμο της ενημέρωσης", έλεγε πριν ένα χρόνο στο Βήμα ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής Αγέντ Μοράρ.

Φαίνεται πως οι απανταχού αγανακτισμένοι αντιλαμβάνονται και με όρους θεάματος τον αγώνα που καλούνται να αναλάβουν.
Εικόνες όπως αυτή, που τραβήχτηκε λίγες μέρες πριν έξω από τη Βουλή, όπως και αυτό το βίντεο, αποτελούν όπλα τους. Οι συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων της Βαστίλλης, της Puerta del Sol, της πλατείας Συντάγματος, μπορεί να μην κατάφεραν να πείσουν όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις από το σπίτι τους για την ιδεολογική τους συνοχή, για τη δυνατότητα να προσφέρουν μία εναλλακτική με διάρκεια, αλλά ψηλαφούν τις δυνατότητες μιας νέας μορφής αυτο-οργάνωσης που θα μπορούσε να κάνει λίγο περισσότερο πολιτική την καθημερινότητά μας.

"Το Σύνταγμα δεν είναι κομμούνα, ούτε στρατηγείο της κοινωνικής επανάστασης όπως την οριοθετούν, με βάση τα αλάνθαστα θεωρητικά κείμενα που επικαλούνται, παλιοί και νέοι,καλοπροαίρετοι και κακοπροαίρετοι αντικέρ", γράφει ένας φίλος μου στο Facebook.

Στον αντίποδα των βίαιων διαδηλώσεων που αναλάμβαναν κατά παράδοση οι εξειδικευμένες πρωτοπορίες για λογαριασμό όλων των άλλων, οι πλατείες της σύγχρονης αγανάκτησης θα άξιζε να ιδωθούν σαν μια πρώτη προσπάθεια ανακατάληψης του δημόσιου χώρου από τον καθένα.

στους φίλους, ακτιβιστές με αναπηρία, που δείχνουν για δεύτερη μέρα Μηδενική Ανοχή στο ΙΚΑ της Ομόνοιας

Η αγανάκτηση όπως και η κατάληψη έχουν γίνει, τον τελευταίο καιρό, της μόδας. Όλοι βρίσκουμε έναν τουλάχιστον λόγο που μας κάνει να αγανακτούμε αρκετά ώστε να μαζευτούμε σε συντριβάνια και πλατείες, υψώνοντας τη φωνή μας κατά της αντιπροσώπευσης, αξιώνοντας να συμμετέχουμε ενεργά στα όσα αποφασίζονται επί χρόνια για εμάς, χωρίς εμάς.



Στη διάρκεια των δέκα τελευταίων ημερών η συζήτηση περί του φαινομένου της αγανάκτησης, που μετεδόθη ως ιός από χώρα σε χώρα και γεμίζει κάθε βράδυ τις πλατείες μας, φαίνεται να παράγει ακόμα περισσότερη αγανάκτηση, καθώς παράλληλα με τα όσα διαδραματίζονται στους δρόμους, τα κοινωνικά media αποτελούν αρένες αντιπαράθεσης γύρω από το πόσο πολιτικό είναι το κίνητρο ή το μέσο με το οποίο αντιδρά ο διπλανός μας.


Μέσα στο κλίμα αυτό της γενικευμένης δυσφορίας, μία ομάδα ακτιβιστών με αναπηρία κατέλαβε χθες, αιφνιδιαστικά, τα κεντρικά κτίρια του ΙΚΑ στην Ομόνοια.

Ο λόγος: Το Ίδρυμα ενέκρινε σε πρόσφατη συνέλευσή του, τη μείωση κατά 50% των ποσών χρηματοδότησης των αναπηρικών ειδών- μεταξύ αυτών και των τεχνητών μελών που είναι απαραίτητα ώστε να μπορούν να βγουν οι άνθρωποι με βαριές αναπηρίες από το σπίτι τους, να συνεχίζουν να έχουν κοινωνική ζωή και να εργάζονται.

Αργά το βράδυ,οι καταληψίες συνάντησαν τον Διοικητή του Ιδρύματος ζητώντας την άμεση απόσυρση της εγκυκλίου.



Τη συνέχεια την βλέπουμε από το πρωί σε τηλεοράσεις και πρωτοσέλιδα εφημερίδων, ενώ το το θέμα της απόσυρσης έχει ήδη τεθεί ως επερώτηση στη Βουλή .


Οι άνθρωποι που είναι κλεισμένοι στο ΙΚΑ για δεύτερη ημέρα σήμερα έχουν ονόματα, προσωπική ζωή, σπουδές και τη δική του προσωπική πορεία ο καθένας που, για όσους συμβαίνει να γνωρίζουμε κάποιους από αυτούς προσωπικά, είναι μία πορεία που τέμνει εδώ και κάποια χρόνια οριστικά και τη δική μας ζωή, ακριβώς επειδή οι φίλοι μας αποφάσισαν να μην μείνουν στο σπίτι τους.

Παρά την αβάσταχτη κούραση που προκαλεί ένα τεχνητό μέλος όταν το φοράει κανείς επί ώρες, ένα αμαξίδιο που βρίσκει διαρκώς αδιέξοδα στις υποδομές αλλά και στην ευαισθησία μας- ή μάλλον στην ελλειπή μας γνώση για το πως να συμ-βιώνουμε με μία διαφορετική από τη δική μας κατάσταση. Παρά τον κόπο και τη βαθειά, διαρκή απογοήτευση που μπορεί να προκαλέσει η καθημερινότητα στην ευρωπαϊκή μας πόλη, οι φίλοι μας βγαίνουν έξω εδώ και χρόνια διεκδικώντας αυτό που ο Γιώργος Χρηστάκης, ως υποψήφιος διδάκτορας ψυχολογίας αλλά και ως χορογράφος, ονομάζει εμφάνεια. Υπόθεση επαφής. Παράγοντας εικόνες, όπως αυτήν, που διεκδικούν να κάνουν το νέο, οικείο.




Οι φίλοι μας βγαίνουν έξω και εξηγούν, όπως το κάνει επί χρόνια ο Αντώνης Ρέλλας, ως επαγγελματίας της επικοινωνίας, ότι υπάρχει ένα μίνιμουμ γνώσεων που πρέπει να έχει κανείς ώστε να μπορεί να παρέμβει πολιτικά και να μην ασκεί απλώς φιλανθρωπία απέναντι στις ειδικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν τις ζωές των άλλων.

"Η υπαρκτή δύναμη της επαγγελματικής γνώσης υπερίσχυσε ή έστω προσπαθεί συνεχώς να υπερισχύει της υπαρξιακής αδυναμίας που υποκρύπτουν οι κατ’ επάγγελμα εκφραστές καλών προθέσεων", έλεγε σε συνέντευξή του το καλοκαίρι που μας πέρασε.




Ο Γιώργος, ο Αντώνης, ο Χρήστος, ο Ματθαίος, ο Αλέξανδρος όπως η Χριστίνα, ο Γιώργος και η Μαρία, και όλοι οι φίλοι που ήταν αγανακτισμένοι πριν την αγανάκτηση, πολιτικά ενεργοί πριν την κρίση, έχουν αποφασίσει να βγουν από το σπίτι τους εδώ και χρόνια και να μείνουν έξω.

Μπορεί να μην κατασκηνώνουν στις πλατείες της μαζικής αγανάκτησης, κάποτε επιτρέποντας στα μέσα να τους αντιμετώπιζουν σαν μια "μικρή ομάδα", αλλά είναι οι φίλοι και οι συνάδελφοί μας, και ο σπόρος που έχουν σπείρει στη ζωή μας είναι βότσαλο σε λίμνη που δημιουργεί τις κοινωνικές συνθήκες να ευδοκιμήσει η οποιαδήποτε αλλαγή στις μέρες που θα έρθουν.